Narodowe Święto Niepodległości

11 listopada obchodzimy  rocznicę odzyskania przez naszą Ojczyznę niepodległości po 123 latach niewoli austriackiej, pruskiej i rosyjskiej. Dzień ten został uznany za święto państwowe.

Polska po trzecim rozbiorze w 1795 roku zniknęła z mapy Europy, wchłonięta przez  mocarstwa: Rosję, Austrię i Niemcy. Dla Polaków rozpoczął się trudny okres życia bez własnego państwa. Rzeczpospolita przestała istnieć, ale pozostał naród, język i tradycja. Zaborcy zlikwidowali państwowość polską, lecz nie potrafili unicestwić polskości. Wielu opuszczało dawne ziemie Rzeczpospolitej udając się na emigrację do Francji, Włoch, Stanów Zjednoczonych, nie poddawali się walczyli u boku gen. Napoleona Bonapartego w Legionach Polskich oraz w kolejnych powstaniach.

Pierwszy raz odzyskanie niepodległości powszechnie upamiętniono 14 listopada 1920 r. Wcześniej nie było to w pełni możliwe ze względu na toczące się walki o kształt granic i byt Rzeczypospolitej. W latach 1919 – 1936 obchody odzyskania niepodległości odbywały się zwykle w pierwszą niedzielę po 11 listopada i miały charakter wojskowy. W całym kraju odbywały się wówczas rewie wojskowe, msze święte za Ojczyznę i uroczystości państwowe. W Belwederze zaś organizowano ceremonie wręczania orderów Virtuti Militari za męstwo okazane w walce o wolność.

Jednak dopiero w 1926 r. dzień 11 listopada formalnie uznano za datę odzyskania niepodległości. Okólnik wydany przez prezesa Rady Ministrów Józefa Piłsudskiego ustanawiał ten dzień wolnym od pracy w administracji rządowej. Od tamtej pory marszałek Piłsudski co roku na placu Saskim w Warszawie – nazwanym jego imieniem w 10. rocznicę odrodzenia – dokonywał przeglądu pododdziałów wojsk i odbierał defiladę. Ostatnią w 1934 r. na Polu Mokotowskim. W 1932 r. dzień 11 listopada stał się też wolnym od nauki. Według ówczesnego Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego „powinien być wykorzystywany do celów wychowawczego oddziaływania na młodzież w duchu obywatelsko-państwowym na tle wydarzeń dziejowych z tym dniem związanych”.

W czasie II wojny światowej obchodzenie Święta Niepodległości było zabronione. Pamięć jednak kultywowano konspiracyjnie, głównie w ramach działań „małego sabotażu”. Na murach miast pojawiały się okolicznościowe napisy, a w miejscach o trwałej symbolice narodowej składano wieńce i mocowano biało-czerwone flagi.

Po wojnie Krajowa Rada Narodowa ustawą z 22 lipca 1945 r. o ustanowieniu Narodowego Święta Odrodzenia Polski uczyniła świętem państwowym 22 lipca, rocznicę ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego w 1944 r., jednocześnie znosząc Święto Niepodległości. Aż do 1989 r. celebrowanie 11 listopada groziło represjami aparatu komunistycznego PRL. Odbywały się jednak patriotyczne manifestacje, uznawane za nielegalne zgromadzenia. I choć w latach 80. XX w. delegacje rządowe zaczęły składać wieńce pod Grobem Nieznanego Żołnierza, to jeszcze w 1988 r. milicja rozpędziła świętujących.

Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ustawą z 15 lutego 1989 r. pod nazwą „Narodowe Święto Niepodległości” Wiwat Niepodległa!

Szkolne bibliotekarki.

Skip to content