Prawa dziecka – czym są i jak je rozumieć?
Czy wiesz, czym są prawa dziecka? Dlaczego dzieci mają „inne” prawa niż dorośli? Po co dzieciom w ogóle prawa ? Dowiedz się, dlaczego prawa dziecka są tak ważne.
Wszystkim ludziom na świecie przysługują takie same prawa – są to prawa zapisane w Powszechnej Deklaracji Praw człowieka.
Dlaczego zatem mówimy o prawach dziecka, a nie o prawach człowieka? To, że dzieci mają swoje prawa nazwane prawami dziecka nie oznacza, że są one mniej ważne niż prawa człowieka. Dzieci, ze względu na to, że nie są jeszcze w pełni dojrzałe i samodzielne, potrzebują szczególnej ochrony i wsparcia, a to gwarantują im prawa dziecka.
Czym są prawa dziecka?
Prawa dziecka to zbiór swobód, wolności i zabezpieczeń dotyczących realizacji najważniejszych potrzeb, które należą się wszystkim dzieciom. Prawa są po to, aby wspierać Cię w rozwoju, gwarantować Ci jak najlepsze warunki do życia i pomagać w tym, aby Twój głos był słyszany.
Prawa dziecka są takie same dla wszystkich dzieci na świecie. Oznacza to, że każde dziecko, niezależnie od płci, bez względu na to w jakim miejscu się urodziło, jakiej jest narodowości, jaką religię wyznaje, czy pochodzi z rodziny bogatej czy ubogiej, ma takie same prawa. Praw nie można także nikogo pozbawić – nikt nie może odmówić Ci praw, ani Ty nie możesz się ich zrzec. Praw nie można także odebrać, gdy nie wypełnia się swoich obowiązków. Korzystanie z praw nie jest uwarunkowane tym, czy dziecko wywiązuje się ze swoich zadań czy nie – to dwie różne kwestie.
Jakie masz prawa?
Wszystkie prawa dziecka są spisane w Konwencji o Prawach dziecka.
To bardzo ważny, międzynarodowy dokument, który najpełniej opisuje należne dzieciom prawa. Praw dziecka nie można wartościować – wszystkie są tak samo ważne. Nie możemy powiedzieć, że jedno prawo jest bardziej istotne niż inne. Co więcej, prawa są ze sobą powiązane i bardzo często zależne od siebie. I tak, prawo do edukacji związane jest z prawem do życia i rozwoju, a prawo do bycia wysłuchanym – z prawem do informacji czy swobodą wypowiedzi.
Konwencja o prawach dziecka jest obszernym dokumentem. Każde dziecko, aby w pełni korzystać ze swoich praw, a także, aby wiedzieć kiedy jego prawa są naruszane, powinno zapoznać się z zapisami Konwencji. Specjalnie dla Ciebie przygotowaliśmy skróconą i przyjazną dzieciom wersję tego dokumentu, która pozwoli Ci zrozumieć jakie masz prawa i co one oznaczają.
Przeczytaj Książeczkę o prawach dziecka dostępną na stronie UNICEF Polska, a dowiesz się więcej o swoich prawach.
Kto stoi na straży Twoich praw?
Strażnikiem Twoich praw jest państwo, w którym żyjesz i które przyjęło Konwencję o prawach dziecka. Państwo w tym przypadku oznacza wszystkich przedstawicieli instytucji publicznych – a więc rząd, władze lokalne, sędziów, przedstawicieli służb mundurowych, w tym policji, lekarzy, urzędników, nauczycieli i dziennikarzy. Wszystkie osoby dorosłe są odpowiedzialne za dbanie o to, aby dzieciom nie działa się krzywda i aby działać w jak najlepszym interesie dzieci.
W Polsce jest specjalna instytucja – Rzecznik Praw dziecka. Rzecznik podejmuje interwencje, kiedy prawa dziecka są łamane.
Każde dziecko, które doświadcza krzywdy i jego prawa nie są respektowane, ma prawo prosić o wsparcie.
Szkolne Bibliotekarki