POLSKIE TRADYCJE BOŻONARODZENIOWE –
ZWYCZAJE, KTÓRE WARTO ZNAĆ
Święta Bożego Narodzenia to dla wielu Polaków czas pełen radości i rodzinnych spotkań. W Polsce mamy wiele pięknych zwyczajów, dzięki którym ten okres jest tak wyjątkowy. Nawet jeśli mieszkacie wiele kilometrów od ojczyzny, możecie poczuć klimat świąt, kultywując polskie tradycje bożonarodzeniowe.
Najpopularniejsze polskie tradycje bożonarodzeniowe
Zwyczaje bożonarodzeniowe w Polsce cały czas są kultywowane i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jest to nie tylko kwestia wiary, ale również element polskiej kultury.
Wielu osobom trudno wyobrazić sobie święta bez ubierania choinki, śpiewania kolęd czy zapachu potraw wigilijnych.
Tradycyjne potrawy wigilijne
Jednym z najważniejszych elementów obchodzenia Świąt Bożego Narodzenia w Polsce jest wieczerza wigilijna. Dzień przed Bożym Narodzeniem, czyli 24 grudnia, rodziny zasiadają do uroczystej kolacji. Według tradycji na stole powinno znaleźć się 12 potraw, które symbolizują 12 apostołów. Spożywane dania mogą różnić się w zależności od regionu, jednak do najpopularniejszych potraw wigilijnych można zaliczyć:
- barszcz z uszkami,
- zupę grzybową,
- pierogi z kapustą i grzybami,
- karpia,
- kompot z suszu,
- kapustę z grochem lub grzybami,
- makowiec,
- kutię.
Sianko pod obrusem
Kolejną polską tradycją bożonarodzeniową jest umieszczanie sianka pod obrusem na wigilijnym stole. Sianko symbolizuje ubóstwo, w jakim przyszedł na świat Jezus. Według tradycji ma to przynieść dobrobyt dla domowników. W niektórych regionach Polski zwyczajem jest wyciąganie źdźbła siana spod obrusa – im dłuższe źdźbło, tym większa pomyślność w kolejnym roku.
Dzielenie się opłatkiem
Jednym z bardziej znanych polskich zwyczajów bożonarodzeniowych jest składanie sobie życzeń i łamanie się opłatkiem podczas wieczerzy wigilijnej. Co ciekawe, zwyczaj ten obchodzony jest także w innych krajach, m.in. w Czechach, na Litwie, Słowacji czy we Włoszech. Tradycja nawiązuje do ewangelicznego dzielenia się przez Jezusa chlebem wraz z jego uczniami. Obecnie dzielenie się opłatkiem jest oznaką miłości, pojednania i przebaczenia win.
Puste miejsce przy stole
Ciekawym zwyczajem bożonarodzeniowym w Polsce jest pozostawienie pustego miejsca przy stole dla niespodziewanego gościa. W wigilijny wieczór nikt nie powinien być głodny i samotny, czego symbolem jest właśnie puste miejsce z gotowym nakryciem. Tradycja ta nawiązuje do biblijnej wędrówki Marii i Józefa z małym Jezusem, przed którymi wszyscy zamykali drzwi, gdy szukali oni schronienia.
Wyczekiwanie pierwszej gwiazdki
W wieczór wigilijny wyczekujemy pierwszej gwiazdki będącej symbolem Gwiazdy Betlejemskiej, która wskazywała Trzem Królom drogę do nowonarodzonego Jezusa. Zgodnie z tradycją dopiero po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdy możemy zasiąść do wigilijnej kolacji, a następnie otworzyć prezenty. Ujrzenie gwiazdy nie zawsze jest jednak możliwe (na przykład ze względu na zachmurzone niebo), dlatego jej wyczekiwanie ma głównie znaczenie symboliczne i stanowi atrakcję dla najmłodszych.
Prezenty
W wigilię Bożego Narodzenia wielu Polaków obdarowuje się prezentami. Dawniej były to drobne upominki, a obecnie często jest to okazja do wręczenia najbliższym większego podarunku. W zależności od regionu mówi się, że prezenty w ten dzień przynosi Święty Mikołaj, Gwiazdor, Aniołek, Gwiazdka, Dziadek Mróz lub Dzieciątko.
Ubieranie choinki
Ubieranie choinki, jakie jest nam obecnie znane, to tradycja, która przybyła do nas Zachodu. Dawniej Polacy na święta przybijali do drzwi jodłowe gałązki albo podwieszali pod sufitem czubek jodły, świerka lub sosnową gałąź (tzw. podłaźnik). Z czasem forma się zmieniła, jednak symbolika pozostała taka sama – zielone drzewko oznacza urodzaj, zdrowie i pomyślność w kolejnym roku. Tradycyjnie choinkę ubieramy w wigilię Bożego Narodzenia, choć obecnie wielu Polaków robi to wcześniej.
Kolędowanie
Polskie tradycje świąteczne to także kolędowanie, które dawniej polegało na wędrowaniu od domu do domu w przebraniach. Kolędnicy pozdrawiali gospodarzy, śpiewali i odgrywali różne scenki, a na koniec prosili o datek. Obecnie odwiedzanie domów przez grupy kolędnicze nie jest już tak powszechne, jednak śpiewanie kolęd w rodzinnym gronie jest wciąż kultywowaną tradycją. Najpopularniejsze polskie kolędy to m.in.:
- “Cicha noc”,
- „Lulajże Jezuniu”,
- “Wśród nocnej ciszy”,
- „Bóg się rodzi”,
- “Dzisiaj w Betlejem”,
- “Przybieżeli do Betlejem”.
Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia życzymy wszystkim aby były radosne, spędzone w gronie najbliższej rodzinny i pełne tradycji.
Szkolne Bibliotekarki